KALENDARZ WYDARZEŃ
STYCZEŃ
Międzynarodowy Festiwal Kolęd Wschodniosłowiańskich
Terespol, pow. bialski
Organizatorzy: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska, Miejski Ośrodek Kultury w Terespolu, Nadbużańskie Centrum Kultury Prawosławnej w Terespolu
Celem festiwalu jest kultywowanie i pielęgnacja wschodniosłowiańskich tradycji bożonarodzeniowych, ze szczególnym uwzględnieniem wielokulturowego i wielowyznaniowego Południowego Podlasia. W festiwalu uczestniczą chóry, zespoły kolędnicze lub folklorystyczne z Polski, Rumunii, Słowacji i Ukrainy. Festiwal nie ma formuły konkursu. Podczas dwóch dni przesłuchań uczestnicy prezentują co najmniej cztery kolędy, w tym dwie w tradycji Kościoła wschodniego.
Festiwal Kolęd i Szczodrywek nad Bugiem
Włodawa, pow. włodawski
Organizatorzy: Starostwo Powiatowe we Włodawie, Włodawski Dom Kultury, Włodawskie Stowarzyszenie Kulturalne
Głównym celem festiwalu jest pielęgnowanie wielokulturowości Polesia z jego wyjątkowym językiem, obyczajami i obrzędowością związanymi z obchodami świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Uczestnicy wykonują jedną kolędę w języku polskim, a drugą w ukraińskim lub białoruskim. Impreza ma zasięg międzynarodowy i od lat przyciąga zespoły z przygranicznych obszarów Białorusi i Ukrainy.
Rajdy piesze i rowerowe PTTK
Chełm, pow. chełmski
Organizator: Odział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie
www.chelm.pttk.pl/kalendarz-imprez
Wydarzenia i wycieczki organizowane od stycznia do grudnia przez Oddział PTTK im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie. Aktualny kalendarz imprez dostępny jest na stronie internetowej oraz na Facebooku.
Obchody rocznicy powstania styczniowego
pow. chełmski, hrubieszowski, włodawski
Organizator: Odział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie
www.chelm.pttk.pl/kalendarz-imprez
W okresie tego zrywu niepodległościowego na obszarze Ziemi Chełmskiej stoczono łącznie ponad 20 bitew i potyczek. Miejsca pamięci upamiętniające te wydarzenia znajdują się na cmentarzu przy ul. Lwowskiej w Chełmie, w wielu miejscowościach powiatu chełmskiego: Depułtycze Nowe i Srebrzyszcze (gm. Chełm), Niedziałowice i Rejowiec (gm. Rejowiec), Siedliszcze, Sawin, Bukowa Mała (gm. Sawin), Dubienka, Świerże i Barbarówka (gm. Dorohusk); w powiecie hrubieszowskim – miejscowość Horodło oraz powiecie włodawskim: Hańsk i Rudka Łowiecka. Wydarzenia związane z rocznicami organizują lokalne samorządy oraz Oddział PTTK im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie. Kalendarz imprez na dany rok dostępny jest na stronie internetowej oraz na Facebooku.
LUTY
Koncerty, przeglądy, festiwale kolęd i pastorałek
pow. parczewski, chełmski, włodawski
Organizator: Dom Kultury w Cycowie, Gminny Ośrodek Kultury w Łomazach, Gminna Biblioteka Publiczna w Urszulinie, Gminne Centrum Kultury i Czytelnictwa w Dubience, Starostwo Powiatowe w Chełmie
Kolędowanie jest żywą tradycją na terenie powiatów i gmin Nadbużańskiego Parku Klimatycznego. Szczegóły wydarzeń na stronach instytucji kultury.
MARZEC
Projekt „Wielkanoc“ – jarmark wielkanocny
Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie
Jarmarki wielkanocne, konkursy na palmy i pisanki
Chełm, Włodawa
Organizatorzy: różne gminy, powiaty, instytucje
Wydarzenia okolicznościowe nawiązujące do tradycji wielkanocnych organizowane są w wielu miejscowościach przez jednostki samorządowe oraz instytucje kultury.
Nadbużański Festiwal Muzyki Wielkopostnej we Włodawie, 25.02–17.03
Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Chór Ziemi Włodawskiej „Vlodaviensis”, Włodawski Dom Kultury (WDK)
www.facebook.com/nabuzanskifestiwal/
Inicjatorem festiwalu jest Marcin Obuchowski, włodawski kompozytor, aranżer i dyrygent.
Wydarzenie ma formę koncertów, które odbywają się w 4 kolejne niedziele marca. Ideą przedsięwzięcia jest urozmaicenie oferty kulturalnej Włodawy i ukazanie piękna muzyki inspirowanej Męką Chrystusa i cierpieniem Jego Matki. Cztery koncerty, które odbędą się w cztery kolejne niedziele marca, będą zarówno okazją do kontemplacji Chrystusowej Ofiary na Krzyżu, jak i źródłem wyjątkowych doznań estetycznych.
KWIECIEŃ
Rocznica bitwy pod Wojsławicami
Wójt i Rada Gminy Wojsławice
17 kwietnia 1944 roku miała miejsce bitwa pod Wojsławicami – największa akcja zbrojna na terenie powiatu chełmskiego zorganizowana przez podziemie w okresie okupacji niemieckiej.
Oddziały AL i BCh oddały się pod dowództwo komendanta miejscowego rejonu AK, por. Witolda Fałkowskiego „Wika”. Pod komendę „Wika” oddał się też operujący w okolicy konny podjazd partyzantki radzieckiej mjr. Nikołaja Fiodorowa. Związanie Niemców walką pomogło miejscowej ludności ukryć się w okolicznych lasach i w efekcie uratowało Wojsławice od zagłady.
Dzień Pamięci o Holokauście i Przeciwdziałaniu Zbrodniom Przeciwko Ludzkości
Sobibór, Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Muzeum-Zespół Synagogalny we Włodawie, Państwowe Muzeum na Majdanku
Obchodzony 19 kwietnia. Organizatorami spotkań są Muzeum-Zespół Synagogalny we Włodawie, Muzeum Miejsce Pamięci w Sobiborze.
Ultramaraton kolarski „PIĘKNY WSCHÓD”
Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji we Włodawie
Impreza popularyzująca kolarstwo szosowe i turystykę rowerową. Uczestnicy pokonują trasę o długości ponad 500 kilometrów.
Powiatowy Przegląd Teatrów Dziecięcych i Młodzieżowych w Hańsku
Hańsk, pow. włodawski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Hańsku
Wydarzenie o ponad dwudziestoletniej tradycji skierowane do młodzieżowych grup artystycznych. Przegląd jest także okazją do wymiany doświadczeń między pedagogami i instruktorami teatralnymi.
Festiwal Polskiej Piosenki o Miłości o Różę Małego Księcia
gmina Chełm, pow. chełmski
Organizator: Wydział Promocji, Kultury i Sportu Gminy Chełm
Organizowany od 12 lat skierowany do dzieci i młodzieży konkurs, którego celem jest popularyzacja piosenek o miłości w języku polskim oraz rozwijanie i kształtowanie wrażliwości muzycznej.
„Trzy Spojrzenia na Kulturę”
Terespol, pow. bialski
Organizator: Miejska Biblioteka Publiczna w Terespolu
Cykl spotkań z bialskimi artystami reprezentującymi różne dziedziny twórczości.
Chełmska Wiosna Turystyczna „Rowerkiem po Chełmie”
Chełm, pow. chełmski
Organizator: Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie
Wydarzenie organizowane we wszystkie weekendy kwietnia. Informacje i aktualne terminy wydarzeń na stronach internetowych.
MAJ
„BIEG 1791” – na pamiątkę uchwalenia KONSTYTUCJI 3 MAJA
gmina Hanna, pow. włodawski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Hannie
Bieg na dystansie 1791 m i 232 m, marsz nordic-walking na dystansie 3 km, pakiet startowy i pamiątkowy medal dla każdego uczestnika, a ponadto grillowanie i atrakcje dla dzieci.
NOC MUZEÓW – MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ MUZEÓW
Chełm, Hrubieszów, Włodawa
Organizatorzy: Muzeum-Zespół Synagogalny we Włodawie, Muzeum im. Ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie, Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza, Muzeum Józefa Kraszewskiego
Coroczne święto obchodzone 18 maja, ustanowione w 1977 roku, przez Międzynarodową Radę Muzeów (ICOM, International Council of Museums), działającą przy UNESCO.
Przygraniczny Konkurs Tkacki „Tradycja a Współczesność – tkactwo ludowe w dolinie Bugu i Krzny”
gmina Biała Podlaska, pow. bialski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej
Konkurs nawiązuje do tradycji tkackich Polesia Lubelskiego. Jego celem jest popularyzacja regionalnego tkactwa i wzornictwa. Konkurs jest adresowany do dzieci, młodzieży i osób dorosłych i odbywa się w czterech kategoriach: perebory (wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego), gobeliny, tkaniny wielonicielnicowe oraz w dowolnej technice tkackiej.
Wielka Kajakowa Majówka Rzekami Południowego Podlasia
Sławatycze, pow. bialski
Organizator: Edukacja i Wypoczynek – Marek Pomietło, Liszna, 12 21-515 Sławatycze
www.kajakowaprzygoda.pl/kontakt/
Wydarzenie jest skierowane do turystów indywidualnych oraz większych grupy zorganizowanych. Jego niewątpliwymi atutami są świeże nadbużańskie powietrze oraz niepowtarzalny krajobraz i wielokulturowa historia regionu. Spływy trwają wystarczająco długo, by nauczyć się podstaw kajakarstwa turystycznego i jednocześnie na tyle krótko, by się zbytnio nie zmęczyć.
Międzynarodowy Trójstyk Literacki we Włodawie
Włodawa, pow. włodawski
Organizatorzy: Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, Związek Literatów Polskich Oddział w Lublinie, Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie, Włodawski Dom Kultury, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Włodawskiej
Podczas uroczystej gali wręczane są nagrody Międzynarodowego Trójstyku Literackiego. Wyróżnienia otrzymają literaci z Polski i Ukrainy.
CZERWIEC
Odpust w Jabłecznej
Jabłeczna, pow. bialski
Organizator: Stauropigialny Klasztor św. Onufrego w Jabłecznej
25 czerwca jest dniem wspomnienia św. Onufrego Wielkiego, egipskiego ascety z IV wieku, który jest jednym z najbardziej czczonych świętych w polskim prawosławiu. Miejscem wydarzenia jest prawosławny monaster w Jabłecznej – najstarszy nieprzerwanie istniejący w Polsce. W 2023 roku monasterowi w Jabłecznej, na mocy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, został nadany zaszczytny status „Pomnika Historii” – najwyższe odznaczenie dla zabytków w Polsce.
Odpust w Kostomłotach ku czci bł. Unitów
Kostomłoty, gm. Kodeń, pow. bialski
Organizator: Parafia Św. Męczennika Nikity, Obrządku bizantyńsko-słowiańskiego
W czerwcu w Kostomłotach odbywa się doroczny odpust ku czci Błogosławionych Męczenników Unickich z Pratulina. Jest to upamiętnienie wydarzeń z roku 1874 związane z prześladowaniem unitów w zaborze rosyjskim w ramach polityki rusyfikacji. Wojsko rosyjskie otworzyło ogień do unitów modlących się przed skonfiskowaną na rzecz prawosławnych świątynią, w wydarzeniach zginęło wtedy trzynastu mieszkańców Pratulina.
Nadbużańskie Święto Pszczoły w Okszowie
Okszów, gm. Chełm, pow. chełmski
Organizatorzy: Nadbużański Związek Pszczelarzy w Chełmie, Starostwo Powiatowe w Chełmie
Podczas wydarzenia na gości czekają specjalnie przygotowane stoiska, przy których można posmakować najróżniejszych miodów i wytworzonych na bazie miodu produktów oraz poznać tajniki pszczelarstwa. Tradycyjnie wydarzeniu towarzyszą stoiska z rękodziełem i z potrawami regionalnej kuchni oraz stoiska różnych firm związanych z pszczelarstwem. Wydarzeniu towarzyszą konkursy i występy artystyczne.
Europejski Festiwal Tradycyjnych Gier i Zabaw w Białej Podlaskiej
miasto Biała Podlaska, pow. bialski
Organizator: Akademia Wychowania Fizycznego filia Biała Podlaska
www.facebook.com/europejskifestiwalbialapodlaska/
Celem festiwalu jest wspieranie i upowszechnianie aktywnego, rodzinnego i kreatywnego spędzania wolnego czasu wśród dzieci oraz międzypokoleniowa integracja środowiska lokalnego poprzez przypomnienie, prezentację i możliwość uczestnictwa w zabawach i grach z dawnych lat.
Park Sztuki, działania artystyczne w przestrzeni Galeria Podlaska – Park Radziwiłłowski
miasto Biała Podlaska, pow. bialski
Organizator: Bialskie Centrum Kultury im. Bogusława Kaczyńskiego w Białej Podlaskiej
Park Sztuki to projekt podejmujący zagadnienia kulturalne, społeczne oraz edukacyjne. Działania artystyczne realizowane są w Parku Radziwiłłowskim w ramach cyklicznej imprezy plenerowej.
Międzynarodowy Plener Fotograficzny „Podlaski Przełom Bugu”
pow. bialski
Organizatorzy: Bialskie Centrum Kultury im. Bogusława Kaczyńskiego w Białej Podlaskiej, Miejski Ośrodek Kultury w Siedlcach, Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej – Stowarzyszenie Twórców
Wydarzenie realizowane jest z udziałem znakomitych twórców, mistrzów polskiej fotografii krajobrazowej i przyrodniczej. Plenery „Podlaski Przełom Bugu” cieszą się dużym uznaniem
w środowisku fotografów i są jedną z ważniejszych imprez tego typu w kraju. Wydarzenie odbywa się w różnych terminach.
Sobótki Poleskie (22 czerwca)
Włodawa, zbiornik wodny Okopiec, pow. włodawski
Organizator: Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie
Bazując na tematyce obrzędowości Nocy Świętojańskiej, przedsięwzięcie pokazuje spuściznę kultury tradycyjnej Polesia Zachodniego, jej transformację, przemiany i współczesne konteksty. Organizatorzy prezentują widowiska obrzędowe trzech granic – Polski, Białorusi i Ukrainy, które rekonstruują dawne obrzędy nocy świętojańskiej na Polesiu. Wydarzenie ukazuje współistnienie i przenikanie się tradycji wielokulturowego Polesia, a wzbogacają je koncerty zespołów folkowych czerpiących inspiracje z tradycyjnych form muzycznych. Wieczór kończy potańcówka.
Noc Świętojańska nad Zalewem Maczuły
Zalew Maczuły, gm. Leśniowice, pow. chełmski
Organizator: Samorządowy Ośrodek Kultury w Leśniowicach
Warsztaty wicia wianków, występy artystyczne i dyskoteka pod chmurką – to tylko niektóre z atrakcji Nocy Świętojańskiej. Uczestnicy mogą obejrzeć widowisko obrzędowe nawiązujące do słowińskiego rytuału. Odbywają się pokazy, koncerty, można skosztować smakołyków przygotowanych przez miejscowe gospodynie. Tego samego dnia następuje otwarcie sezonu kąpieliskowego na zalewie Maczuły w Horodysku.
Regionalny Plener Malarsko-Rzeźbiarski im. Stanisława Dobrowolskiego
gmina Wierzbica, pow. chełmski
Organizator: Gmina Wierzbica
Uczestnicy pleneru pracują nad różnymi formami sztuki: obrazami, płaskorzeźbami i rzeźbami monumentalnymi, inspirując się pięknem okolicznej przyrody i architektury. Dotychczas tematem prac były miejscowa architektura, przyroda, obiekty sakralne, wizerunki świętych, portrety oraz scenki obyczajowe dotyczące wsi. Od wielu lat impreza jest otwarta dla wszystkich zainteresowanych. Artystów przy pracy można obserwować w wierzbickim amfiteatrze lub na terenie Szkoły Podstawowej w Wierzbicy.
Rocznica bitwy pod Dubienką
Uchańka, gm. Dubienka, pow. chełmski
Organizatorzy: Gminne Centrum Kultury i Czytelnictwa w Dubience, Szkoła Podstawowa w Dubience, Stowarzyszenie Ludzi Aktywnych w Dubience, Starostwo Powiatowe w Chełmie
Tradycyjnie w ostatnim tygodniu roku szkolnego młodzież szkolna (szczególnie ze szkół im. Tadeusza Kościuszki) spotyka się w Uchańce w celu uczczenia rocznicy bitwy pod Dubienką dowodzonej przez Tadeusza Kościuszkę, mającej miejsce w 1792 roku (podczas wojny polsko-rosyjskiej).
Dni Gminy Urszulin i Jarmark Poleski
Urszulin, pow. włodawski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Urszulinie
Pierwszego dnia odbywają się zajęcia sportowe: zawody wędkarskie oraz turnieje piłki nożnej i siatkówki. W drugim dniu organizatorzy zapewniają atrakcje kulturalne – koncerty i spektakle. Dodatkowo organizowany jest jarmark, na którym można kupić regionalne produkty.
Żelazny Triathlon w Okunince
Okuninka, gmina Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Starostwo Powiatowe we Włodawie
Idea Żelaznego Triathlonu łączy w sobie sport i historię. Zawody są przypomnieniem bohaterstwa polskiego podziemia antykomunistycznego. Jest to żywa lekcja historii o Żołnierzach Wyklętych, którzy po wojnie zmagali się z komunistycznym totalitaryzmem.
Biegi Ekologiczne, Półmaraton Poleski w Urszulinie
Urszulin, pow. włodawski
Organizator: Urząd Gminy Urszulin
Grand Prix Polski i III Półmaraton Poleski to biegi po pięknych terenach Polesia. Uczestnicy biorą udział w biegach na 5 km, 10 km i na trasie półmaratonu w różnych kategoriach. Celem imprezy jest popularyzacja biegów jako formy aktywnego wypoczynku oraz promocja walorów przyrodniczych i turystycznych gminy Urszulin oraz działalności Poleskiego Parku Narodowego.
Międzynarodowy plener malarski w Sosnowicy
Sosnowica, pow. parczewski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Sosnowicy
Organizatorem wydarzenia jest Gminny Ośrodek Kultury w Sosnowicy. Artyści – uczestnicy pleneru zwiedzają okolicę, poznają jej przyrodę i architekturę, a w kolejnych dniach tworzą i prowadzą warsztaty artystyczne dla uczniów miejscowej szkoły. Wydarzenie kończy wernisaż.
LIPIEC
Święto Matki Boskiej Kodeńskiej, odpust w Kodniu
Kodeń, pow. bialski
Organizator: Sanktuarium Matki Bożej Kodeńskiej
Kodeń zwany jest często „Częstochową Podlasia”. Nic dziwnego, bo w Święcie Matki Bożej Kodeńskiej (2 lipca) co roku uczestniczy kilka tysięcy wiernych pielgrzymujących do cudownego obrazu Matki Bożej Kodeńskiej.
Święto Kwitnącej Lipy w Teresinie
Teresin, pow. chełmski
Organizator: Stowarzyszenie Kobiet Wsi Teresin „Pod Lipą”, GOK w Białopolu
Święto Kwitnącej Lipy to okazja do wspólnego biesiadowania przy lipowych przysmakach – napoju i pierniczkach – oraz obcowania ze sztuką lokalnych artystów.
Dzień Pszczelarza
Hańsk, pow. włodawski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Hańsku
Podczas wydarzenia miejscowi pszczelarze prezentują wyroby z wosku pszczelego i miodu. Odbywają się targi miodu, połączone z targami sztuki ludowej i degustacją miodu pitnego oraz miodowych wypieków. Pszczelarze spotykają się na konferencjach poświęconych pszczelarstwu. Występy artystyczne oraz zabawa taneczna pod chmurką to kolejne atrakcje przygotowane przez organizatorów.
Jarmark Holeński
Hola, gm. Stary Brus, pow. włodawski
Organizator: Towarzystwo Miłośników Skansenu Kultury Materialnej Chełmszczyzny i Podlasia w Holi, Fundacja Wrota Europy, Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska, Powiat Włodawski, Gmina Stary Brus
Jarmark Holeński to w powiecie włodawskim wielkie święto poleskiej tradycji, obrzędowości oraz twórczości ludowej połączone z pięknym religijnym misterium, z odpustem – praznikiem ku czci patrona tutejszej cerkwi, św. Antoniego Pieczerskiego. Uroczystościom religijnym towarzyszą barwne kiermaszowe alejki, wystawy malarstwa, rzeźby, wyrobów garncarskich, kompozycji kwiatowych, wyrobów ze słomy i wikliny, stoiska ze smakołyki kuchni regionalnej i prezentacje lokalnych zespołów. Jarmark Holeński organizowany jest od 25 lat.
Dni Jakuba Wędrowycza (19–21 lipca)
Wojsławice, pow. chełmski
Organizatorzy: Lubelskie Stowarzyszenie Fantastyki, Fundacja ,,Ku Przeszłości”
www.facebook.com/dnijakubawedrowycza/
Spotkania fanów Jakuba Wędrowycza – fikcyjnej postaci z książek Andrzeja Pilipiuka pochodzącej z okolic Wojsławic. Impreza ma charakter wakacyjnego spotkania i jest luźno powiązana z książkowym bohaterem, historią regionu oraz fantastyką i jest okazją do spotkań miłośników RPG i gier planszowych.
Biesiada Nadbużańska – Dni Sławatycz
Sławatycze, pow. bialski
Organizatorzy: Gmina Sławatycze, Starostwo Powiatowe w Białej Podlaskiej, Gminny Ośrodek Kultury
Kiermasz produktów regionalnych, stoiska z rękodziełem, występy lokalnych artystów oraz konkurs na najsmaczniejszą potrawę nadbużańską. Wydarzenie promuje regionalną kuchnię tradycyjną oraz aktywizuje koła gospodyń wiejskich, gospodarstwa agroturystyczne i mieszkańców regionu nadbużańskiego.
Maraton Kresowy
Janów, gm. Chełm, pow. chełmski
Organizator: Wydział Promocji, Kultury i Sportu Gminy Chełm
Trasa maratonu biegnie przez malownicze obszary Pagórów Chełmskich i dostarcza emocji niezależnie od wybranego dystansu. Start i meta zlokalizowane są w Janowie koło Chełma. Teren wokół świetlicy gminnej zapewnia odpowiednią infrastrukturę na odpoczynek po wymagającym wyścigu. Przy okazji biegu warto zwiedzić atrakcje przyrodnicze i zabytki Gminy Chełm. Pomocą może służyć gminny portal turystyczny.
„Wyżyna Teatralna” Ogólnopolski Festiwal Teatrów i Monodramistów
Rudka, gm. Ruda Huta, pow. chełmski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Rudzie-Hucie
„Wyżyna Teatralna” ma charakter spotkań najciekawszych teatrów zarówno z terenu województwa lubelskiego, jak i z pozostałych regionów Polski. Oprócz prezentacji scenicznych prowadzone są warsztaty dla instruktorów i uczestników festiwalu, ponadto rok rocznie organizatorzy zapewniają liczne niespodzianki i wypoczynek w klimacie teatru. Prezentacje spektakli połączone są z warsztatami, prezentacjami plenerowymi, występami towarzyszącymi, a także udziałem uznanych artystów polskich. Na scenie w Rudce wystąpili m.in.: Andrzej Golejewski, Jan Peszek, Przemysław Gąsiorowicz, Mikołaj Grabowski, Iwona Bielska, Olga Mysłowska, Tomasz Karolak, Rafał Rutkowski, Marcin Zarzeczny czy Caryl Swift. W roku 2023 gościem był Daniel Olbrychski.
Przegląd Hodowlany Koni Ras Zimnokrwistych, powiatowy Dzień Konia Zimnokrwistego
Żalin-Kolonia, gm. Ruda-Huta, pow. chełmski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Rudzie-Hucie
W programie wydarzenia znajdują się konkursy z nagrodami dla najmłodszych, pokaz zabytkowych motocykli, koncerty, wystawy rzeźbiarskie i pokazy sprzętu rolniczego.
Średniowieczna Bitwa nad Bugiem 1018
Czumów nad Bugiem, gm. Hrubieszów pow. hrubieszowski
Organizatorzy: Muzeum Narodowe w Lublinie – Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczpospolitej, Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie
Bitwa odbywa się w pobliżu grodziska w Gródku będącym pozostałością historycznego grodu Wołyń, jednego z Grodów Czerwieńskich. Według kronikarzy, w tym właśnie miejscu przez Bug miał się przeprawiać Bolesław Chrobry podczas wyprawy przeciwko księciu kijowskiemu Jarosławowi Mądremu w 1018 roku. Organizatorzy wydarzenia zapewniają wiele atrakcji w średniowiecznym klimacie (m.in. pokazy historyczne).
Gródek, gm. Hrubieszów, woj. lubelskie, grodzisko wczesnośredniowieczne, X – poł. XIII w. – staroruski gród Wołyń, widok od zachodu, stan z dn. 03-05-2010 r., fot. Ewa Prusicka-Kołcon, CC BY-NC-ND 3.0 (zabytek.pl)
Biesiada Archeologiczna w Wiosce Gotów
Masłomęcz, gm. Hrubieszów, pow. hrubieszowski
Organizator: Masłomęckie Stowarzyszenie „Wioska Gotów”
Obecnie w Wiosce Gotów w Masłomęczu trwają prace budowlane związane z budową Centrum Dziedzictwa Archeologicznego i Kulturowego, którego ukończenie zaplanowano na rok 2024. Podczas biesiady w wiosce i obozie barbarzyńców można było oglądać pracownie dawnych rzemieślników oraz stanowiska edukacyjne poświęcone m.in. starożytnym: hutnictwu, kowalstwu, odlewnictwu, przędzalnictwu, tkactwu, farbiarstwu, garncarstwu. Znajdowały się tu także rekonstrukcje warsztatów antycznych szklarzy i bursztyniarza, a także tor łuczniczy, targ i gocka karczma.
Rekonstrukcja gockiego długiego domu w Masłomęcz, 2013 r., CC BY-SA 3.0 (commons.wikimedia.org)
Żniwowanie w Leśniowicach
Zalew Maczuły, gm. Leśniowice, pow. chełmski
Organizator: Samorządowy Ośrodek Kultury w Leśniowicach
Zwyczaje i tradycje żniwowania prezentuje Koło Gospodyń Wiejskich z Horodyska. Żniwiarze koszą zboże kosą lub sierpem, przypominają pieśni śpiewane podczas tych prac oraz pokazują uczestnikom, jak wiązać snopki. Publiczność może nie tylko obejrzeć widowisko, ale także spróbować swoich sił w koszeniu i układaniu snopków oraz zjeść tradycyjny posiłek na polu. Dla dzieci organizowane są zabawy na świeżym powietrzu.
Spotkania z kulturą tatarską i regionalną w Studziance
Studzianka, gm. Łomazy, pow. bialski
Organizator: Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Studzianka
Studzianka to dawna osada tatarska. Tatarzy osiedlili się tu w połowie XVII wieku i zamieszkiwali te tereny przez ponad 200 lat. Jedynym pozostałym po nich śladem jest mizar (cmentarz) – jeden z sześciu zachowanych takich obiektów w Polsce. W ramach spotkania uczestnicy mogą: zwiedzić z przewodnikiem miejscowy mizar, uczestniczyć w biegu „Tatarska Piątka” i Tatarskim Turnieju Rodzinnym oraz degustować tatarskie potrawy.
Studzianka, cmentarz muzułmański, grupa nagrobków w zach. części cmentarza, stan obiektu w 2012 r., fot. Jan Niedźwiedź, CC BY-NC-ND 3.0 (zabytek.pl)
Festiwal Sztuk Naturalnych – Zew Natury we Włodawie
Włodawa, pow. włodawski
Organizatorzy: Włodawski Dom Kultury, Fundacja Dary Kultury
Koncerty, warsztaty z robienia wianków, spacery po lasach, obcowanie z naturą, spotkania i mnóstwo innych atrakcji. Festiwal rokrocznie przyciąga do regionu rzesze turystów z całego kraju, dzięki czemu mają oni możliwość docenienia walorów turystycznych Włodawy i województwa lubelskiego.
Międzynarodowe Poleskie Lato z Folklorem we Włodawie
Włodawa, pow. włodawski
Organizatorzy: Włodawski Dom Kultury, Zespół Tańca Ludowego Polesie
Międzynarodowe Poleskie Lato z Folklorem to wielokulturowa impreza, która gromadzi artystów i grupy folklorystyczne z różnych zakątków świata. Przez pięć dni można podziwiać barwne i ekscytujące występy, które przybliżają publiczności bogactwo tradycji i dziedzictwa kulturalnego różnych narodów.
Festiwal „Europa na ludowo” w Hrubieszowie
Hrubieszów, pow. hrubieszowski
Organizatorzy: Hrubieszowski Dom Kultury, Hrubieszowskie Stowarzyszenie Folklorystyczne
Koncerty pod nazwą „Europa na Ludowo”, od 15 lat odbywają się w Hrubieszowie, umożliwiając społeczności lokalnej poznanie folkloru innych narodów. To wydarzenie należy już do cyklicznych, wakacyjnych przedsięwzięć.
Plener Malarski w Hrubieszowie
Hrubieszów, pow. hrubieszowski
Organizator: Hrubieszowski Dom Kultury
W plenerze uczestniczą artyści z Polski, szukając inspiracji w pięknie kresowej przyrody i architektury. Robocza wystawa prac artystów po zakończeniu pleneru odbywa się na placu przed Domem Kultury. Całość prac prezentowana jest podczas Jesieni Plastycznej.
Muzeum Nocą (lipiec – sierpień)
Włodawa, pow. hrubieszowski
Organizator: Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie
SIERPIEŃ
Festiwal Spotkania Trzech Kultur
Wojsławice, pow. chełmski
Organizator: Gminne Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Wojsławicach
Wydarzenie nawiązuje do kultur i religii, które niegdyś można było spotkać w Wojsławicach, oddając klimat trójkulturowego miasteczka. Tradycją są wydarzenia w wojsławickich trzech świątyniach: msze święte odprawiane w kościele rzymsko-katolickim pw. św. Michała Archanioła, który istnieje w Wojsławicach od przeszło 400 lat, nabożeństwa w prawosławnej cerkwi pw. Kazańskiej Ikony Matki Bożej i św. Eliasza oraz spotkania w synagodze istniejącej od 120 lat. Wydarzeniu towarzyszą warsztaty, wystawy i koncerty.
Podlasie Jazz Festival
Biała Podlaska, pow. bialski
Organizator: Bialskopodlaskie Stowarzyszenie Jazzowe
To jeden z najciekawszych i najpopularniejszych festiwali jazzowych Polski wschodniej, który na stałe wpisał się w pejzaż kulturalny stolicy Południowego Podlasia – Białej Podlaskiej i regionu. Występują tu gwiazdy polskiego i światowego jazzu.
Święto Krainy Rumianku w Hołownie
Hołowno, gm. Podedwórze, pow. parczewski
Organizator: Kraina Rumianku Hołowno
Kraina Rumianku to wioska tematyczna, w której dzieci, młodzież oraz dorośli mogą doświadczyć, jak żyli, pracowali i odpoczywali nasi przodkowie. Działalność edukacyjno-wypoczynkowa prowadzona jest od 2006 roku. Święto Krainy Rumianku to festiwal, podczas którego prezentowane są sposoby wyrobu rumiankowych kosmetyków, odbywa się rumiankowy konkurs plastyczny i fotograficzny, oferowane są rumiankowe kąpiele, ziołowe herbaty i regionalne potrawy poleskie oraz gry i zabawy terenowe.
Główny odpust w kodeńskim sanktuarium
Kodeń, pow. włodawski
Organizator: Dom Zakonny Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Kodniu
Uroczystości rozpoczynają się już 14 sierpnia i mają kulminację 15 sierpnia w samą uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Tego dnia obchodzona jest rocznica koronacji obrazu koronami papieskimi w 1723 roku (trzeciej w historii Polski).
Fot. Grzegorz W. Tężycki, CC BY-SA 4.0 (commons.wikimedia.org)
„Festiwal na Trójstyku” w Orchówku
Orchówek, gm. Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Gmina Włodawa
Nowa impreza promująca lokalne tradycje, zwyczaje i smaki. Nazwa pochodzi od styku granic Polski, Białorusi i Ukrainy, który znajduje się na tym terenie włodawskiej gminy. Na scenie występują zespoły z tych trzech państw, a dodatkowe atrakcje stanowią stoiska kół gospodyń wiejskich, lokalnych twórców ludowych i konkursy.
Jarmark Pawłowski, konkurs „Ginące zawody”
Pawłów, gm. Rejowiec Fabryczny, pow. chełmski
Organizatorzy: Gminny Ośrodek Kultury w Pawłowie, Starostwo Powiatowe w Chełmie
Impreza organizowana corocznie w pierwszą niedzielę sierpnia na wzór staropolskich jarmarków, promująca sztukę i rzemiosło ludowe. Miejscem imprezy jest miejscowość Pawłów (od 1470 r. do 1869 r. miasto biskupie), znany ośrodek garncarstwa. Na jarmarku oprócz garncarstwa prezentowane są również inne dziedziny tradycyjnego dla regionu rzemiosła i sztuki ludowej (bednarstwo, wikliniarstwo, słomkarstwo, haft), a także tradycyjne potrawy oraz kapele i zespoły folklorystyczne. Specjalnie dla uczestników jarmarku twórcy ludowi niektórych zawodów na żywo demonstrują wykonywanie swoich wyrobów. Można też samemu usiąść za kołem garncarskim czy warsztatem tkackim i doświadczyć, jak wygląda praca twórcy ludowego.
Fot. Ceramit, Sławomir Żołnacz
Nadbużańska Akademia Smaku – BOLKOWANIE
Hniszów, gm. Ruda Huta, pow. chełmski
Organizatorzy: Gminny Ośrodek Kultury w Rudzie Hucie, Starostwo Powiatowe w Chełmie
Konkurs potraw regionalnych Nadbużańska Akademia Smaku odbywa się w parku podworskim w Hniszowie przy okazji uroczystości imieninowych dębu Bolko. Podczas urodzinowego pikniku odbywa się próba pobicia rekordu liczby osób, jaka wejdzie w obwód tego wiekowego drzewa. Dąb szypułkowy Bolko według pomiarów z 1992 roku wykiełkował około 1370 roku i ma ok. 650 lat. Rośnie w pofolwarcznym parku w miejscowości Hniszów i od 1959 roku podlega ochronie jako pomnik przyrody. Jest to jeden z największych dębów w Polsce. Jego obwód wynosi około 870 cm, ma 29 m wysokości. Dąb Bolko ma wyjątkowo okazałą koronę o wymiarach 34 × 30 m.
Dożynki – wszystkie gminy i powiaty woj. lubelskiego
Organizatorzy: gminy Białopole, Cyców, Chełm, Dubienka, Hanna, Hrubieszów, Kamień, Leśniowice, Mircze, Ruda Huta, Sławatycze, Włodawa, Wojsławice, Wola Uhruska, Żmudź
Tradycyjnie w sierpniu i na początku września w każdej gminie i powiecie odbywają się dożynki, ludowe święto połączone z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i prac polowych.
Festiwal im. Bogusława Kaczyńskiego w Białej Podlasce
Biała Podlaska, pow. bialski i inne miejscowości
Organizator: Bialskie Centrum Kultury im. Bogusława Kaczyńskiego
Pierwsza edycja wydarzenia odbyła się w Białej Podlaskiej w 2019 roku. Celem festiwalu jest popularyzowanie muzyki klasycznej oraz sztuki operowej, operetkowej i musicalowej. Wydarzenie promuje także młodych śpiewaków i instrumentalistów.
Bieg Sapiehów w Kodniu
Kodeń, pow. bialski
Organizator: Towarzystwo Przyjaciół Kodnia
Celem imprezy jest popularyzacja biegów i marszów długodystansowych, walorów przyrodniczych i historycznych Kodnia oraz historii Sanktuarium Matki Bożej w Kodniu. W Małym Biegu Sapiehów uczestniczą dzieci w wieku szkolnym (dystans 800 m), a na dystansie ok. 200 m wokół kodeńskiego rynku biegają przedszkolaki (Bieg Przedszkolaka). Bieg Główny rozgrywany jest na dystansie 15 km i mogą w nim brać udział osoby od 16 roku życia.
Narodowy Czempionat Koni Arabskich czystej Krwi „Pride of Poland” w Janowie Podlaskim
Janów Podlaski, pow. bialski
Organizatorzy: Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, Stadnina Koni w Janowie Podlaskim
Coroczny narodowy czempionat koni arabskich polskiej hodowli odbywający latem się w Janowie Podlaskim. Miejscem imprezy jest arena na terenie tutejszej Stadniny Koni. Pokaz w Janowie służy nie tylko prezentacji koni, ale przede wszystkim odgrywa ważną rolę w ocenie, selekcji i doborze materiału hodowlanego, ocenia pracę hodowców i wyznacza kierunki dalszej hodowli. Pierwszy czempionat zorganizowany został w 1979 roku. Główną atrakcją wydarzenia jest międzynarodowa aukcja koni.
Międzynarodowy Plener Plastyczny „Kresy 92”
Wola Uhruska, pow. włodawski
Organizator: Gmina Wola Uhruska
Organizowany od ponad trzydziestu lat plener malarsko-rzeźbiarski z udziałem artystów zagranicznych, którzy co roku pracują nad innym tematem („Przydrożne kapliczki”, „Nadbużańskie klimaty” itp.). Plener kończy się wystawą organizowaną podczas lokalnego festynu.
Święto chleba i makaronu w Ludwinie
Ludwin, pow. łęczyński
Organizator: Gminne Centrum Kultury i Sportu w Ludwinie
Festyn odbywa się na terenie ośrodka Uniwersytetu Przyrodniczego w miejscowości Rozpłucie Pierwsze nad jeziorem Piaseczno. Atrakcją kulinarną pikniku są wypieki i dania przygotowane przez koła gospodyń wiejskich, a także słynny chleb ludwiński, który od 2009 roku wpisany jest na listę produktów tradycyjnych. Dodatkowymi atrakcjami są koncerty, warsztaty i atrakcje dla dzieci.
Dni Chełma
Chełm, pow. chełmski
Organizatorzy: Urząd Miasta Chełm, Chełmski Dom Kultury
Miasto Chełm jest organizatorem Dni Chełma, które w 2023 rok zostały po latach przywrócone. To impreza przyciągająca tłumy zainteresowanych – nie tylko z miasta, ale także z regionu. Przez ostatnie lata w Chełmie testowane były różne warianty tego wydarzenia. Koncerty i spotkania odbywały się w różnych lokalizacjach – w centrum, w parku miejskim, czy w amfiteatrze w Kumowej Dolinie. Kilka lat temu Dni Chełma zniknęły z mapy kulturalnych spotkań i zastąpiły je Noc Kultury i Festiwal Kolory Muzyki. Z czasem okazało się, że mieszkańcy tęsknią za Dniami Chełma i najbardziej lubią bawić się w centrum miasta.
WRZESIEŃ
Odpust w Bazylice Mariackiej w Chełmie
Chełm, pow. chełmski
Organizator: Sanktuarium Maryjne Na Górze Chełmskiej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Jednym z ważniejszych wydarzeń w mieście Chełm jest doroczny odpust w Bazylice Narodzenia Najświętszej Marii Panny (7–8 września). Obraz Matki Boskiej Chełmskiej od wieków otaczany jest przez wiernych szczególnym kultem. Oryginał tej bizantyjskiej ikony pochodził prawdopodobnie z X w. Malowany był na płótnie naciągniętym na cyprysowej desce. Jak głosi legenda, obraz miał być przywieziony w 988 r. z Bizancjum do Kijowa przez cesarzównę Annę wydaną za Włodzimierza I. Książę miał go rzekomo przenieść w 1001 r. do zbudowanej przez siebie cerkwi na górze chełmskiej. We wrześniu 1765 r. odbyła się uroczysta koronacja obrazu, upamiętniona przez Teodora Rakowieckiego i zamieszczona w dziele „Phoenix” Jakuba Suszy, poświęconemu obrazowi chełmskiej Bogurodzicy. Chełmski odpust jest świętem katolików, prawosławnych i unitów łączącym te trzy wyznania. Wydarzenie ma charakter religijny, patriotyczny i społeczny.
Jarmark Michałowy
Biała Podlaska, pow. bialski
Organizator: Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej w Białej Podlaskiej
Dni Patrona Miasta Białej Podlaskiej Św. Michała Archanioła uświetnia kiermasz sztuki ludowej, rzemiosła artystycznego oraz produktów wytwarzanych tradycyjnymi metodami. Wydarzeniu towarzyszą koncerty zespołów, śpiewaków oraz kapel ludowych.
XXIII Festiwal Trzech Kultur, 20–22 września
Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie
Festiwal to trzydniowa impreza organizowana od ponad dwudziestu lat przez Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie, które w ten sposób realizuje ekumeniczny program ochrony, edukacji i promocji tradycji wielokulturowego pogranicza. Koncerty z udziałem znakomitych wykonawców, odbywają się w zabytkowych świątyniach Włodawy: zespole synagogalnym, cerkwi prawosławnej pw. Narodzenia NMP oraz kościele pw. św. Ludwika i klasztorze oo. Paulinów. Stanowią one najlepszą scenerię dla festiwalowych przedsięwzięć. Układ programu festiwalowego dzieli weekend na poszczególne dni odpowiadające poszczególnym kulturom. Piątek – to dzień poświęcony tradycji kultury żydowskiej, sobota – prawosławnej, niedziela – katolickiej.
Festiwal tradycji i obronności słowiańskiej w Horodysku
Zalew Maczuły, gm. Leśniowice, pow. chełmski
Organizator: Samorządowy Ośrodek Kultury w Leśniowicach
Wydarzenie nad Zalewem Maczuły odbywa się przy replice słowiańskiej chaty. W programie znajdziemy nawiązania do kultury i tradycji Słowian, ale także do polskiej tradycji obronnej. Pokazy, warsztaty i występy prowadzą m.in. instruktorzy z Bractwa Grodów Czerwieńskich. Publiczność ma okazję posłuchać na żywo śpiewu białego, postrzelać z łuku, samodzielnie przygotować podpłomyki czy wybić pamiątkową monetę. W wydarzeniu uczestniczą lokalne koła gospodyń wiejskich oraz zespoły artystyczne i ludowe.
PAŹDZIERNIK
Bieg Sobiborski – Pamięci Ofiar Byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady w Sobiborze
Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji we Włodawie
Celem organizowanego wydarzenia jest pamięć o ofiarach pomordowanych w hitlerowskim obozie zagłady oraz promowanie i wspieranie rozwoju sportu, popularyzacja biegania i zdrowego trybu życia. Bieg odbywa się w rocznicę wybuchu zbrojnego buntu w obozie zagłady w Sobiborze (14 października 1943 roku). Trasa Biegu Głównego prowadzi spod byłego hitlerowskiego obozu zagłady w Sobiborze do Włodawy. W zawodach uczestniczą dzieci, młodzież i dorośli.
Fot. Rafał M. Socha, CC BY-SA 4.0 (commons.wikimedia.org)
Noc Bibliotek
Organizatorzy: Centrum Edukacji Obywatelskiej akcję zainicjowało i rozwija pod patronatem Biblioteki Narodowej, z udziałem współorganizatorów – Fundacji ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom oraz Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, a także licznych partnerów i patronów
www.nocbibliotek.ceo.org.pl/akcja/
Noc Bibliotek to ogólnopolska akcja przekonująca do czytania poprzez promocję lokalnych bibliotek jako najbliższych miejsc spotkań z kulturą, z różnorodnymi zasobami i bezpłatną ofertą dla społeczności, sprzyjających wymianie idei i integracji. Noc Bibliotek to wielkie święto bibliotek i czytania – ogólnopolska akcja w niekonwencjonalny sposób zachęcająca do korzystania z zasobów bibliotek jako najbardziej otwartych i dostępnych instytucji kultury z ofertą dla osób w każdym wieku, miejsc wspólnych, łączących ludzi, lokalnych centrów żywej kultury i edukacji.
Biblioteki w całej Polsce przy wsparciu – promocyjnym i merytorycznym – organizatorów, przygotowują dla czytelników specjalne wydarzenia.
LISTOPAD
Powiatowy Przegląd Widowisk Obrzędowych w Hańsku
Hańsk, pow. włodawski
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Hańsku
Celem przeglądu jest odszukanie i przypomnienie tradycyjnych zwyczajów i obrzędów ludowych, starych pieśni i ginących zawodów. Organizatorem jest Gminny Ośrodek Kultury w Hańsku.
Zaduszki Jazzowe w Chełmie
Chełm, pow. chełmski
Organizator: Chełmski Dom Kultury
Jazzowe spotkania w pierwszych dniach listopada mają w Chełmie długą tradycję. Podczas koncertu prezentują się lokalni artyści związani z muzyką jazzową oraz gwiazdy z Polski.
Bialskie Zaduszki Jazzowe
Biała Podlaska, pow. bialski
Organizator: Bialskopodlaskie Stowarzyszenie Jazzowe
Bialskie Zaduszki Jazzowe to najstarsza cykliczna impreza muzyczna w Białej Podlaskiej poświęcona pamięci zmarłych artystów jazzowych. Wydarzenie zapoczątkowała nieżyjącą już animatorka kultury Ada Radzikowska. W 1987 roku imprezę reaktywował Jarosław Michaluk, który do dziś jest głównym organizatorem Bialskich Zaduszek Jazzowych, które gościły wielu wspaniałych artystów m.in.: Jana Ptaszyna Wróblewskiego, Tomasza Szukalskiego, Macieja Strzelczyka czy Piotra Wojtasika.
GRUDZIEŃ
Święta z Muzeum, 14 grudnia
Włodawa, pow. włodawski
Organizator: Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie
Brodacze ze Sławatycz
Sławatycze, pow. bialski
Organizator: Gmina Sławatycze
Tradycyjny obrzęd kolędniczy odbywający się w miejscowości Sławatyczach jest wyjątkowym pożegnaniem starego roku. Brodacze to słomiane postacie, które w ostatnich trzech dniach grudnia zaczepiają kobiety, najczęściej panny, biegają za dziećmi, zatrzymują kierowców na drodze, a przy tym wydają z siebie dziwne, nieartykułowane odgłosy. 1 grudnia 2021 roku obrzęd „Brodacze ze Sławatycz – zwyczaj pożegnania starego roku” został wpisany na krajową Listę niematerialnego dziedzictwa kulturalnego.
